Op vrijdag 6 december 2024 werd de nieuwe Wet Private Opsporing gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad, ter vervanging van de detectivewet van 19 juli 1991 en haar uitvoeringsbesluiten, tot regeling van het beroep van privédetective. 

Belangrijkste drijfveren voor deze nieuwe wet zijn de modernisering van het wettelijke kader voor private onderzoekers en de aanpassing aan de hedendaagse technologische, maatschappelijke en juridische realiteiten.

Het volgende beknopt overzicht geeft een idee van de belangrijkste aandachtspunten waar u, indien u optreedt als opdrachtgever van een privaat onderzoek, mee rekening dient te houden.

• Als opdrachtgever is het uw verantwoordelijkheid om na te gaan dat het privédetectivekantoor dat u contracteert over de nodige vergunningen beschikt, zowel op het niveau van de onderneming als ieder individueel betrokken privaat onderzoeker.

• De privacywetgeving (Algemene Verordering Gegevensbescherming) wordt op verschillende plaatsen in de WPO gerefereerd, onder andere voor wat betreft de plaatsen waar observaties kunnen plaatsvinden, en het type informatie dat over betrokkenen mag ingewonnen of bekend gemaakt worden (bijvoorbeeld politieke opvattingen, biometrische gegevens, gezondheidsgegevens). 

Bovenstaande punten moeten worden nageleefd op straffe van nietigheid. Dit houdt in dat het vergaarde bewijsmateriaal als nietig wordt beschouwd door de rechtbank.

Een ander zeer belangrijk aspect van de niewe Wet Private Opsporing is dat bedrijven die onderzoeken willen (laten) voeren naar hun medewerkers, hiervoor een algemeen en transparant intern regelement dienen op te maken. Dit kan bijvoorbeeld door dit te voorzien in een CAO, arbeidsregelement of een beslissing van de ondernemingsraad. 
Om deze regel praktisch uitegewerkt te krijgen heeft de overheid wel een overgangsperiode van 2 jaar voorzien. 

Deze hervormingen zorgen voor een evenwicht tussen de effectiviteit van private opsporing en de bescherming van de fundamentele rechten van burgers. Ze bieden een moderner en duidelijker kader voor private onderzoekers en hun opdrachtgevers.

Het hoofd van de onderzoeksdienst bij CORP-D is tevens lesgever aan de opleiding tot privédetective, en doceert onder andere de nieuwe Wet Private Opsporing.

Uiteraard verbindt Corp-D Solutions zich ertoe om het privaat onderzoek uit te voeren en garandeert wettelijk verantwoorde bewijsvergaring met vergunde privaat onderzoekers, conform de bepalingen van deze wet. 

Een vorig artikel behandelde de Belgische Klokkenluiderswetgeving (omzetting van EU-richtlijn 2019/1937). 

Binnen het Europese BRIGHT project werd er een zelfevaluatie tool gebouwd: SUSA -Speak Up Self Assessment-, een gratis online tool die u toelaat een beoordeling uit te voeren van de kwaliteit van uw meldkanalen. SUSA is ontwikkeld volgens de ISO37002 richtlijn over klokkenluidersmanagementsystemen en de relevante EU-richtlijn.

De zelfevaluatie gebeurt volledig anoniem, en behandelt alle aspecten van de klokkenluiderssystemen: kanalen, rapportage, onderzoeken, databeheer, veiligheid, enzovoort.

Drijvende kracht achter dit initiatief is Professor Wim Vandekerkhove, EDHEC, medegrondlegger van de ISO37002 richtlijn.

U heeft toegang tot de gratis tool via deze link.

Voor meldingen ontvangen in het kader van de klokkenluiderswetgeving waar het onderzoek verder reikt dan de bevoegdheid van de personeelsdienst, biedt CORP-D u graag professionele ondersteuning in lijn met de Wet Private Opsporing en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Onze jarenlange expertise binnen grote bedrijven zorgt dat we uw corporate cultuur respecteren en snel kunnen schakelen. Steeds in overleg met de door u bevoegde interne dienst.

De Belgische wetgever heeft op 15 december 2022 de Klokkenluiderswet gepubliceerd (omzetting van EU-richtlijn 2019/1937). De wet is bedoeld om werknemers en andere betrokkenen te beschermen die ernstige misstanden melden binnen bedrijven en overheidsinstellingen, en is van toepassing voor alle bedrijven met meer dan 50 werknemers en overheidsinstanties.

De wet beschermt iedereen die in een professionele context informatie over misstanden meldt, zoals:

• Werknemers (huidige én voormalige)
• Zelfstandigen
• Aandeelhouders en bestuurders
• Freelancers en onderaannemers
• Stagiairs en sollicitanten

Ook personen die een klokkenluider bijstaan (zoals collega’s of vertrouwenspersonen) vallen onder de bescherming.

Mogelijke meldingen kunnen onder andere gaan over financiële fraude en corruptie, productveiligheid, volksgezondheid, bescherming van persoonsgegevens (GDPR) enzovoort.

Een melding kan gebeuren op drie verschillende manieren:

1.     Een interne melding binnen het bedrijf of organisatie

• Grote bedrijven en overheidsinstanties moeten een veilig intern meldpunt opzetten, waar een anonieme melding mogelijk is.
• De melding kan schriftelijk, mondeling of via een anoniem systeem worden gedaan.
• Het bedrijf moet de melding binnen 7 dagen bevestigen en binnen 3 maanden opvolgen.

2.     Een externe melding bij een officiële instantie

• De Federale Ombudsman voor de overheid
• De FOD Economie, de National Bank of andere toezichthouders voor de private sector.

3.     Een openbare melding (bijvoorbeeld via media of sociale netwerken)

• Dit kan enkel als er direct gevaar is of als de bovenstaande stappen niet leiden tot een opvolging.

De wet biedt een klokkenluider juridische bescherming, waaronder een verbod op vergelding (bijvoorbeeld ontslag of sancties). Bedrijven die zich niet aan deze regels houden kunnen boetes oplopen tot €24.000 bij het gebrek aan een meldpunt, en ook tot €120.000 voor bedrijven die klokkenluiders benadelen.

Voor meldingen ontvangen in het kader van de klokkenluiderswetgeving waar het onderzoek verder reikt dan de bevoegdheid van de personeelsdienst, biedt CORP-D u graag professionele ondersteuning in lijn met de Wet Private Opsporing en de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Onze jarenlange expertise binnen grote bedrijven zorgt dat we uw corporate cultuur respecteren en snel kunnen schakelen. Steeds in overleg met de door u bevoegde interne dienst.